7 jan. 2025
2 minuten
Rond de kerst is ophef ontstaan over keukengerei gemaakt van zwart plastic. Een studie in Chemosphere meldde in oktober dat er hoge niveaus van giftige vlamvertragers in zaten. Later werd ontdekt dat de onderzoekers een rekenfout hadden gemaakt, maar ja, is het eten van een klein beetje vlamvertrager veilig?
Zwart plastic is vaak gemaakt van gerecycled elektronisch afval. In elektrische en elektronische producten worden vaak gebromeerde vlamvertragers (BFR’s) en organofosfaatvlamvertragers (OPFR’s) gebruikt. Die komen dus ook in het recyclaat terecht en kunnen leiden tot gezondheidsproblemen als carcinogeniciteit, hormoonontregeling, neurotoxiciteit en reproductie- en ontwikkelingstoxiciteit.
De studie From e-waste to living space: Flame retardants contaminating household items add to concern about plastic recycling probeerde te bepalen of zwarte plastic huishoudelijke producten die op de Amerikaanse markt worden verkocht opkomende en uitgefaseerde vlamvertragers (FR’s) bevatten en of het type polymeer voorspellend was voor verontreiniging.
Er werden 203 producten gescreend op broom (Br), en producten die meer dan 50 ppm Br bevatten werden geanalyseerd op BFR’s, OPFR’s en plastic polymeren (bijvoorbeeld acrylonitril-butadieen-styreen, polystyreen met hoge impact, polypropyleen). FR’s werden aangetroffen in 85% van de geanalyseerde producten, met totale FR-concentraties variërend tot 22.800 mg/kg. De gedetecteerde FR’s omvatten de beperkte verbinding deca-BDE, die op grote schaal werd gebruikt in elektronicabehuizingen, evenals de vervangers decabroomdifenylethaan (DBDPE) en 2,4,6-Tris(2,4,6-tribroomfenoxy)-1,3,5-triazine (TBPP-TAZ) samen met de bijbehorende verbinding 2,4,6-tribroomfenol (2,4,6-TBP), die onlangs werd gedetecteerd in moedermelk.
Plastic dat doorgaans wordt gebruikt in elektronica (op basis van styreen) bevatte aanzienlijk hogere niveaus van ∑FR’s dan plastic dat minder vaak wordt gebruikt voor elektronica (polypropyleen en nylon).
Schatting van blootstelling aan BDE-209 van ‘besmet’ keukengerei gaf aan dat gebruikers een mediane inname van 34.700 ng/dag zouden hebben.
En de conclusie?
Hoewel de gevonden hoeveelheden minder alarmerend zijn dan het eerst leek, omdat de onderzoekers zich een factor 10 hadden vergist in de ‘veilige limiet’, blijft het eten van vlamvertragers natuurlijk onwenselijk. De onderzoekers stellen dan ook dat de rekenfout hun conclusie niet verandert. En die luidt: niet gebruiken in de keuken. Vooral niet met hitte, want hitte verhoogt de kans dat chemicaliën vrijkomen, vooral tijdens het koken met olie, omdat olie fungeert als oplosmiddel. Daarnaast wordt geadviseerd geen zwarte plastic containers te gebruiken om voedsel in op te slaan, op te warmen of in de magnetron te zetten, omdat hitte de problemen verder vergroot.
Er zijn meer fouten gemaakt bij de rapportage, bv dat in 85% van de geanalyseerde samples brandvertragers zaten. Niet er bij zeggend dat ze alleen deze analyses hebben gedaan als er met een XRF all broom of chloor gedetecteerd was. Uiteindelijk bleek het slechts om een paar plastic spatels te gaan die van gerecycleerd ABS bleken te zijn. Maar wat een impact heeft dit voor de bedrijven die het wel netjes volgens de EU regels doen ,als zo’n paniek artikel viral gaat
Belangrijkste conclusie, deze zwarte plastic huishoudelijke producten worden op de Amerikaanse markt verkocht. In de EU zou het niet eens toegestaan zijn.