In het beste geval worden medische wegwerpartikelen – van handschoenen en bloedzakken tot chirurgische materiaal – na gebruik verbrand. Maar in veel landen belandt het op stortplaatsen en kan het ook in het milieu terechtkomen. Onderzoekers van de Chalmers University of Technology hebben een technologie ontwikkeld die het mogelijk maakt gemengd afval uit de gezondheidszorg veilig en efficiënt te recyclen.
Wegwerpartikelen (‘disposables’) in de gezondheidszorg bestaan meestal uit verschillende soorten plastic die met de huidige technologie niet kunnen worden gerecycled. Bovendien moeten de artikelen na gebruik als besmet worden beschouwd en dus zodanig worden behandeld dat het risico op verspreiding van mogelijke infecties wordt vermeden. Bij de productie van medische disposables is het ook niet mogelijk om gerecycled plastic te gebruiken, omdat de eisen voor zuiverheid en kwaliteit zo hoog zijn.
Thermisch moker
Deze problemen kunnen allemaal worden opgelost met de nieuwe methode die onderzoekers van Chalmers hebben ontwikkeld. De technologie heet ’thermochemische recycling’ en is gebaseerd op een proces dat ‘stoomkraken’ heet. Het afval wordt afgebroken door het te mengen met zand bij temperaturen tot 800 graden Celsius. De plastic moleculen worden dan uit elkaar gehaald en omgezet in een gas, dat bouwstenen bevat voor nieuw plastic.
"Je kunt het vergelijken met een thermische moker die de moleculen kapot slaat en tegelijkertijd bacteriën en andere micro-organismen vernietigt", zegt Martin Seemann, universitair hoofddocent aan de afdeling Energietechnologie van Chalmers. "Wat overblijft zijn verschillende soorten koolstof- en koolwaterstofverbindingen. Deze kunnen vervolgens worden gescheiden en gebruikt in de petrochemische industrie, ter vervanging van fossiele materialen die momenteel worden gebruikt in de productie."
Groot potentieel
Om de technologie in de praktijk te testen, hebben de onderzoekers parallel twee verschillende projecten uitgevoerd in een testfaciliteit bij Chalmers Power Central. De twee projecten bouwen voort op eerder onderzoek van Chalmers, dat heeft aangetoond hoe gemengd plastic afval kan worden omgezet in grondstoffen voor nieuwe plastic producten van de hoogst mogelijke kwaliteit.
In het eerste project hebben een paar verschillende producttypes, zoals gezichtsmaskers en plastic handschoenen, het proces doorlopen. In het tweede project werd een mengsel gecreëerd dat de gemiddelde samenstelling van ziekenhuisafval uit ziekenhuizen in de regio weergeeft. Het mengsel bevatte ongeveer tien verschillende soorten plastic en cellulose. De resultaten van beide projecten waren consistent positief, wat het grote potentieel van de technologie aantoont.
Duurzame oplossing
Een van de projecten werd geleid door Judith González-Arias, nu verbonden aan de Universiteit van Sevilla in Spanje. "Wat deze technologie zo opwindend maakt, is haar vermogen om de milieu-uitdagingen aan te gaan die we associëren met medische wegwerpartikelen. Thermochemische recycling pakt niet alleen het probleem aan dat medisch afval vandaag de dag niet wordt gerecycled, maar vergemakkelijkt ook het terugwinnen van waardevolle koolstofatomen. Dit is volledig in lijn met de principes van de circulaire economie en biedt een duurzame oplossing voor het urgente probleem van medisch afvalbeheer", zegt zij.
Circulair gaan
Materialen die worden gebruikt in steriele artikelen in de gezondheidszorg hebben strenge eisen voor zuiverheid en kwaliteit, waaraan in principe onmogelijk kan worden voldaan met het sorteren en mechanisch recyclen van plastic. Met thermochemische recycling zou dat wel mogelijk zijn. "Het is echt de enige optie voor dit soort afval om echt circulair te gaan", zegt Seemann.
Om de methode op te schalen, moeten nieuwe materiaalstromen en functionerende bedrijfsmodellen worden opgezet, in samenwerking tussen de gezondheidszorg en de recyclingsector. Wet- en regelgeving op verschillende niveaus moet mogelijk ook worden aangepast om thermochemische recycling op grote schaal in de samenleving te kunnen toepassen.
Meer over het onderzoek
In Steam gasification as a viable solution for converting single-use medical items into chemical building blocks with high yields for the plastic industry, gepibliceerd in Resources, Conservation and Recycling is meer te lezen over het onderzoek. Kijk hier naar een film over thermochemisch recyclen.