Door slim te ontwerpen, kun je vaak veel sneller verduurzamen dan door te zoeken naar duurzamere kunststoffen. Dat stelt directeur Paul Schildmeijer van M-Plastics, dat in 2021 de duurzaamheidsaward ReThink won met herbruikbare kweekbakken.
Auteur: Maartje Henket
Niet dat hij zich niet bezig houdt met andere vormen van verduurzaming, want dat doet hij ook. Momenteel zit hij bijvoorbeeld met de WUR in een traject om PS, PET en PP sneller van elkaar te leren scheiden, met als doel de recyclingketen te optimaliseren. "Maar dat zijn trage trajecten. We zijn nu aan het kijken of we het versneden materiaal tegelijk kunnen verwerken. En ik denk dat het nog zeker twee jaar duurt voor we een ‘proof of concept’ hebben. Terwijl we de kweekbakken waarmee we de Rethink Award wonnen, in een jaar hadden gerealiseerd."
Meer in een kas
De spuitgietbakken van M-Plastics ‘ kwekerijdochter MPL Horti zijn per tray net iets smaller dan de oude, waardoor er meer in een kas passen. Ze lopen van onderen net iets tapser toe, waardoor er minder substraat in gaat – "moet je zien wat dat aan vrachtwagenverkeer scheelt op jaarbasis". Ze hebben speciale sleuven, waardoor een fors percentage van de minder planten last krijgen van schimmel. En ze gaan tien jaar mee, tegen één keer voor de oude variant.
Waarom ze dan niet eerder bestonden? "Ten eerste hebben nu meer kwekers dan vroeger toegang tot goede krattenwasmachines, waardoor ze niet bang hoeven te zijn dat schimmels en ziektes worden doorgegeven naar het volgende seizoen. Ten tweede zijn er nu meer grotere bedrijven, die het zich kunnen permitteren om te investeren in kweekbakken die over een periode van tien jaar weliswaar goedkoper zijn, maar in eerste instantie duurder. En ten derde hebben we zeer nauw samengewerkt met de klant om tot een optimaal ontwerp te komen, waardoor de bakken niet alleen duurzamer zijn, maar ook beter voor de plant."
Omdat de Retray-plantbakjes van onderen net iets tapser zijn dan de oude bakjes kost het niet alleen minder granulaat, maar hoeft de kweker er ook minder substraat in te doen.
Plant- en kweekvriendelijker
De nieuwe bakken zijn op drie punten plant- en kweekvriendelijker dan de bestaande. De eerder genoemde ventilatiesleuven, er zitten nokken in de zijwanden die maken dat de wortels zich goed ontwikkelen, en het gat onderin is groot genoeg om de plant geautomatiseerd omhoog te kunnen duwen zonder dat de wortels beschadigen. Dit zijn typisch verbeteringen die alleen mogelijk zijn als je veel weet van je markt. Een nauwe samenwerking is dus cruciaal. Ook zijn de veranderingen alleen mogelijk nu MPL-Horti de bakken spuitgiet in plaats van thermovormt.
Tegen kortzichtigheid
"Wij geloven sterk in het optimaliseren van processen in de keten en waar mogelijk inzetten op herbruikbaar in plaats van disposable. Maar tegelijk is herbruikbaar niet altijd beter. Wij maken bijvoorbeeld ook producten voor een kweker die exporteert naar landen waar PP wel gerecycleerd kan worden, maar PS niet. Dan kies je dus voor PP, hoewel dat niet de gebruikelijke oplossing is voor deze specifieke tray.
"Bovendien worden de kweekbakken die één jaar meegaan, gemaakt van gerecycleerd materiaal dat tot op heden geen andere toepassing kent. Als je die bakken vervangt door duurzamere kunststoffen, kent dat recycle-materiaal geen toepassing meer en belandt het op de vuilnisbelt. Wij verzetten ons tegen deze kortzichtigheid met argumenten, en zoeken samen naar een optimale oplossing."
Nooit negeren
Waarom dan überhaupt een herbruikbare variant ontwikkeld? "Omdat dit naast economische en ecologische voordelen ook psychologische voordelen heeft. Mogelijke verduurzaming moet je nooit negeren, want dan sluipt duurzaam werken als vanzelf in de DNA van een keten."
Bovendien verwacht Schildmeijer dat de overheid op een gegeven moment met een bonus/malus-systeem zal komen. En er is het probleem van het meermaals selecteren van hergebruikt PS. Aan kweekbakken wordt carbon black toegevoegd, maar er bestaan nog weinig technieken die kunststof met carbon black kunnen herkennen. Na de eerste ronde is het materiaal dus moeilijk uit de afvalstroom te filteren. Op de vraag ‘hebben jullie dan niet eigenlijk een machine nodig die perfect carbon black kan herkennen?’, antwoordt Schildmeijer dan ook: "Ja, dat zou geweldig zijn."