14 okt. 2008
1 minuut
De liefde bedrijven zonder bang te zijn voor geslachtsziekten of ongewenste zwangerschap? Deze eeuwenoude droom werd werkelijkheid door pioniers in de rubberindustrie. Maar niet zonder slag of stoot!
Op de foto: Giacomo Casanova, de beroemde minnaar uit de achttiende eeuw, noemde zijn van linnen of darmen gemaakte condoom ‘la redingote anglaise’ (Engelse rij-jas). Tekening uit zijn beruchte autobiografie.
Vanaf 1493 woedde een voorheen onbekende ziekte, syfilis genoemd, over heel Europa. In zijn aanvankelijke zéér virulente vorm eiste deze pest de levens van zo’n honderdduizend Europeanen – van Spanje tot Schotland en Rusland. Dit was immers het begin van de Renaissance – een tijd van toenemende internationale bewegingen van kooplui en legers.
Het zal waarschijnlijk geen toeval zijn dat 1493 ook het jaar was van de terugkomst van Columbus en zijn bemanning uit de Nieuwe Wereld. We mogen veronderstellen dat de spiraalvormige bacterie treponema pallidum – de verwekker van syfilis – een ongewenst Amerikaans invoerproduct was.
Maar de Spaanse en andere ontdekkingsreizigers en kolonisten in de Nieuwe Wereld zouden in de loop van de tijd veel andere – meer gewenste – Amerikaanse producten terug naar Europa nemen, waaronder aardappelen, maïs, kinine en… rubber, het sap van (onder andere) de Castilla elastica-boom die in Midden- en Zuid-Amerika groeit. De artsen van de Vroeg-Renaissance waren er al snel achter dat syfilis voornamelijk via sexuele gemeenschap werd overgedragen (alhoewel men nog geen enkel besef had van microben en ziektekiemen). Maar waarschuwingen om zich bij wijze van voorzorg te onthouden van seks werden niet of nauwelijks in acht genomen. Een mogelijke oplossing voor dit dilemma was een barrière tussen de mannelijke en vrouwelijke geslachtsorganen.
Lees het hele artikel in Kunststof en rubber 10: verschijningsdatum 11 oktober 2008