31 dec. 2000
2 minuten
Een vliegtuigvleugel die van vorm verandert tijdens de vlucht, een stuk vloer dat zich tot stoel vormt als je er stil bij staat en een surfboard dat aangepast is aan de specifieke wensen van de gebruiker. Dat zijn de onderzoeksideeën die zijn bekroond met de ‘Young Wild Ideas Award’.
Deze prijs wordt regelmatig uitgereikt door het Delft Centre for Materials van de TU Delft aan studenten die het meest innovatieve idee hebben op het gebied van materialenonderzoek. De studenten krijgen ieder 10.000 euro om hun onderzoeksvoorstel uit te voeren. Morfende vleugels, ofwel vleugels die op commando van vorm veranderen, zijn de heilige graal van de vliegtuigindustrie. Vleugels kunnen momenteel van vorm veranderen door delen van de vleugel uit te schuiven of te draaien. Morfende vleugels maken deze mechanismen overbodig en verbeteren de aerodynamische prestaties doordat ze zich aan kunnen passen aan veranderende vluchtomstandigheden. Daardoor gebruiken vliegtuigen minder brandstof, kunnen ze verder vliegen en meer vracht vervoeren. Daarnaast hebben de vleugels minder onderhoud nodig en zijn ze betrouwbaarder. Philip Poppe, Master student aan de Faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek van de TU Delft, gaat onderzoeken of thermoplastische materialen zich lenen als basis voor een zichzelf vervormende vleugel. Thermoplastische materialen vervormen onder invloed van hitte. Door het slim plaatsen van ‘elektrische dekens’ kan het materiaal met een druk op de knop buigen en weer in zijn oorspronkelijke toestand terug keren. Niet alleen vliegtuigvleugels, maar ook bijvoorbeeld windturbinebladen kunnen van deze technologie profiteren. Charlotte Lelieveld, afgestudeerd architect aan de TU Delft, wil Shape Memory Polymer, een geheugenmateriaal, gaan gebruiken om een ‘intelligente huiskamer’ te ontwerpen die zich aan de wensen van de bewoner aanpast. Onder de invloed van licht of temperatuur kan geheugenmateriaal vervormen om later weer zijn oorspronkelijke vorm aan te nemen. Om het gedeformeerde materiaal de gewenste vorm aan te laten nemen wil Charlotte artificiële spieren gebruiken. Ze hoopt met haar onderzoek een vloerplank te maken die zichzelf omvormt tot stoel als de bewoner lang op die plek stil blijft staan. Jan van Kranendonk en Leonard Schürg zijn fervent surfers. Daarnaast studeren ze beide Industrieel Ontwerpen aan de TU Delft. Als geen ander weten ze hoe belangrijk het is voor een surfer om een surfplank te hebben die op maat gemaakt is voor de wensen van de individuele gebruiker. Commerciële surfplanken zijn alleen winstgevend voor de fabrikant als ze in grote hoeveelheden gemaakt kunnen worden. Een productiemethode die haaks staat op de wens van de meeste surfers om een plank op maat te hebben. Van Kranendonk en Schürg hebben een machine ontwikkeld die een op de computer ontworpen surfplank met een hete draad kan snijden uit licht en duurzaam EPS. De volgende stap in hun zoektocht naar de ideale surfplank is het combineren van en experimenteren met verschillende materialen, zoals bamboo, glasvezel en epoxyhars, om zo een duurzame surfplank te maken die de surfer alle vrijheid geeft die hij vereist.